Георгій Марчук
Марчук Георгій, нарадзіўся 01.01.1947 г. у горадзе Давыд-Гарадок Столінскага раёна Берасцейскай вобласці ў сям'і шаўца.
Пасля заканчэння сярэдняй школы №– 2 у Давыд-Гарадку (1965) працаваў у мясцовым клубе, затым у Столінскім раённым клубе на розных пасадах: ад кіраўніка драматычнага гуртка, метадыста да мастацкага кіраўніка. У 1973 г. скончыў завочнае аддзяленне па спецыяльнасці тэатразнаўства Беларускага тэатральна-мастацкага інстытута. З 1969 г. у Менску - асістэнт кінарэжысёра кінастудыі «Беларусьфільм». У 1975-1977 гг. - слухач Вышэйшых курсаў сцэнарыстаў і рэжысёраў у Маскве. З 1980 г. - кінарэжысёр на кінастудыі «Беларусьфільм», у 1980-1982 гг. - загадчык літаратурнай часткі тэатра-студыі кінаакцёра кінастудыі «Беларусьфільм». Сябра СП СССР з 1983 г.
Подробнее...
Кузьма Чорны
(1900-1944)
Сапр. імя Раманоўскі Мікалай Карлавіч, нарадзіўся 24.06.1900 г. у маёнтку Боркі Слуцкага павета (цяпер Капыльскі раён Менскай вобласці) у сялянскай сям'і.
Каб сын змог наведваць школу, сям'я Раманоўскiх кiнула панскую службу i вярнулася на бацькаўшчыну, у мястэчка Цiмкавiчы (1908).
Пасля заканчэння Цiмкавiцкай народнай навучальнi трынаццацiгадовы падлетак вымушаны быў дапамагаць сям'i: працаваў на гаспадарцы, разам з бацькам Карлам наймаўся цеслем да землякоў. У хлопца было вялiкае жаданне вучыцца далей. i гэтае жаданне падтрымлiвалi блiзкiя людзi, асаблiва мацi, Глiкерыя. У 1916 г. Мiкалай паступiў у Нясвiжскую настаўнiцкую семiнарыю, скончыць якую яму не ўдалося: у 1919г. семiнарыя была зачынена польскiмi ўладамi. Праца настаўнiка не захапiла маладога Раманоўскага - ён жыў iншым, хацеў пiсаць, хацеў працягваць вучобу. Мiкалай стаў студэнтам Беларускага дзяржаўнага унiверсiтэта (1923).
У гэтым жа годзе газета "Савецкая Беларусь" надрукавала яго першыя апавяданнi, падпiсаныя псеўданiмам Кузьма Чорны.
Перабраўшыся ў Менск, пiсьменнiк прымаў самы дзейсны ўдзел у лiтаратурным жыццi: стаў сябрам аб'яднання "Маладняк" (1923-1926), адным з арганiзатараў i кiраўнiкоў "Узвышша" (1926-1931), шмат друкаваўся. Адразу два зборнiкi прозы - "Апавяданнi" i "Срэбра жыцця" - з'явiлiся ў 1925 г., тры наступныя - "Па дарозе", "Пачуццi", "Хвоi гавораць" - у 1926 г. Хутка празаiк звярнуўся да вялiкай эпiчнай формы.
У 1927 г. быў апублiкаваны яго першы раман "Сястра", у 1928- "Зямля". Аповесцi "Лявон Бушмар" (1929), "Вясна" (1930), незакончаныя творы "Вецер i пыл" (1927-1929), "iдзi, iдзi" (1930), зборнiкi апавяданняў "Вераснёвыя ночы" (1929), "Нянавiсць", "Буры" (абодва 1930) сведчылi не толькi пра выключную працавiтасць маладога творцы, а i пра перапоўненасць яго iдэямi, тэмамi, вобразамi, што прасiлiся на паперу.
Подробнее...
|
Кандрат Крапiва
(22.02.1986 - 07.01.1991)
Кандрат Крапіва — адзін з буйнейшых прадстаўнікоў беларускай літаратуры. Выдатны мастак слова, ён узбагаціў беларускую літаратуру шматлікімі творамі, разнастайнымі па жанру і тэматыцы, у якіх адлюстроўваў жыццё нашай краіны на розных этапах яе гісторыі. Асабліва вялікая заслуга яго ў развіцці сатырычных жанраў, у развіцці беларускай байкі і драматургіі.
Кандрат Крапіва (Кандрат Кандратавіч Атраховіч) нарадзіўся 5 сакавіка 1896 года ў вёсцы Нізок былога Ігуменскага павета Мінскай губерні (цяпер Уздзенскі раён Мінскай вобласці) у сялянскай сям'і. Пасля заканчэння народнага вучылішча вучыўся ў чатырохкласным гарадскім вучылішчы, спачатку ў Стоўбцах, затым у мястэчку Койданава. Да гэтага часу і адносяцца яго першыя пробы пяра. Закончыўшы ў 1913 г. гарадское вучылішча, Крапіва здае экстэрнам экзамен на званне настаўніка пачатковай школы і едзе працаваць у Мнішанскае земскае народнае вучылішча былога Мінскага павета. У 1915 годзе яго мабілізуюць у царскую армію і праз некаторы час пасылаюць на фронт.
Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі, у пачатку 1918 г., Крапіва як настаўнік дэмабілізуецца з арміі і едзе працаваць у адну з пачатковых школ Уздзенскай воласці. Праз два гады яго прызываюць у Чырвоную Армію. Некаторы час пасля арміі жыве ў роднай вёсцы, а вясною 1925 г. пераязджае ў Мінск, пачынае працаваць у Інстытуце беларускай культуры інструктарам Цэнтральнага бюро краязнаўства, актыўна ўключаецца ў літаратурнае жыццё, з'яўляецца членам літаратурнага аб'яднання «Маладняк», а затым — «Узвышша».
У 1926 г. Крапіва паступае на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага універсітэта; пасля заканчэння універсітэта цалкам аддаецца літаратурнай дзейнасці. Ён ужо вядомы як аўтар шматлікіх сатырычных вершаў, баек, апавяданняў (зборнікі «Асцё», «Крапіва», 1925; «Апавяданні», 1926), антырэлігійнай паэмы «Біблія» (1926).
Подробнее...
Іван Мележ
Іван Мележ нарадзіўся 8 лютага 1921 г. у вёсцы Глінішча Хойніцкага раёна Гомельскай вобласці ў сялянскай сям'і.
Пасля заканчэння сярэдняй школы (1938) працаваў у Хойніцкім райкоме камсамола. У 1939 г. паступіў у Маскоўскі інстытут гісторыі, філасофіі і літаратуры і з першага курса быў прызваны ў Савецкую Армію. Летам 1940 г. ўдзельнічаў у вызваленьні Паўночнай Букавіны. З першых дзён вайны на фронце — на Збручы, пад Уманню, Нікалаевым, Сінелькавам, Растовам-на-Доне, Лазавой. У чэрвені 1942 г. пад Растовам цяжка паранены і пасля лячэння ў тбіліскім шпіталі адпраўлены ў тыл. Жыў у Бугуруслане, потым выкладаў ваенную падрыхтоўку ў Малдаўскім пэдагагічным інстытуце, а з 1943 г.— у Беларускім дзяржаўным універсітэце, які знаходзіўся тады на станцыі Сходня ў Падмаскоўі, дзе вучыўся спачатку завочна на філалагічным факультэце, а затым перайшоў на стацыянар (скончыў у 1945 г. ужо ў Менску). Пасля вучыўся ў аспірантуры, выкладаў беларускую літаратуру ва універсітэце, працаваў у рэдакцыі часопіса «Полымя».
З 1966 г.— сакратар, а ў 1971 — 1974 гг.— намеснік старшыні праўлення СП БССР. Выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР (1967—1976), быў старшынёй Беларускага камітэта абароны міру, членам Сусветнага Савета Міру. Член СП СССР з 1945 г.
Памёр 9 жніўня 1976 г.
Дэбютаваў у 1939 г. вершамі. Першае выступленне ў друку як празаіка адносіцца да 1943 г. (газета «Бугурусланская правда»). Выдаў зборнікі аповесцей і апавяданняў «У завіруху» (1946), «Гарачы жнівень» (1948), «Заўсёды наперадзе» (нарыс, 1948), «Блізкае і далёкае» (1954), «У гарах дажджы» (1957), «Што ён за чалавек» (апавяданні, аповесці, нарысы, 1961), «Жыццёвыя клопаты» (нарысы, эсэ, крытычныя артыкулы, 1975), «Белыя вішні і яблыні» (1976), «Першая кніга: Дзённікі, сшыткі, з запісных кніжак» (1977). Аўтар рамана «Менскі напрамак» (1952, дапрацаванае выданне ў 1974).
Подробнее...
|
