Постановление Министерства образования Республики Беларусь от 16.12.2007 №5 «Об утверждении положения об учебно-опытных участках (хозяйствах) общеобразовательного учреждения»
ЗАЦВЕРДЖАНА
Пастанова
Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь
16 студзеня 2007 №5
Палажэнне аб вучэбна-вопытных участках (гаспадарках) агульнаадукацыйнай установы
1. Палажэнне аб вучэбна-вопытных участках (гаспадарках) агульнаадукацыйнай установы распрацавана ў адпаведнасці з пунктам 4 артыкула 49 Закона Рэспублікі Беларусь ад 5 ліпеня 2006 года «Аб агульнай сярэдняй адукацыі» (Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2006 г., № 108, 2/1238).
2. Вучэбна-вопытныя ўчасткі (гаспадаркі) агульнаадукацыйных устаноў (далей - гаспадаркі) ствараюцца ў сістэме агульнай сярэдняй адукацыі па рашэннях мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў і ажыццяўляюць сваю дзейнасць ў якасці структурных падраздзяленняў дадзеных устаноў на падставе палажэнняў, зацверджаных загадамі іх кіраўнікоў і ўзгодненых з упаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі.
3. Дзейнасць гаспадарак ажыццяўляецца ў адпаведнасці з Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб зямлі, Законам Рэспублікі Беларусь ад 29 кастрычніка 1991 года «Аб адукацыі» у рэдакцыі Закона Рэспублікі Беларусь ад 19 сакавіка 2002 года (Ведамасці Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь, 1991 г., № 33, ст 598; Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2002 г., № 37, 2/844), Законам Рэспублікі Беларусь «Аб агульнай сярэдняй адукацыі», дадзеным Палажэннем, а таксама іншымі нарматыўнымі прававымі актамі, якія рэгулююць іх дзейнасць.
4. Гаспадаркі ажыццяўляюць ускладзеныя на іх функцыі і задачы, вызначаныя гэтым палажэннем, у мэтах:
4.1. правядзення ўрокаў па вучэбных прадметах «Працоўнае навучанне», «Чалавек і свет» і працоўнай практыкі вучняў;
4.2. арганiзацыя грамадска-карыснай, прадукцыйнай працы і пазаўрочнай творчай дзейнасцi вучняў;
4.3. прафарыентацыйнай работы.
5. Для забеспячэння дзейнасці гаспадарак у адпаведнасці з зямельным заканадаўствам агульнаадукацыйным установам з зямель любых катэгорый, у тым ліку сельскагаспадарчага прызначэння, могуць быць прадстаўлены зямельныя ўчасткі для даследчых і вучэбных мэтаў і для вядзення сельскай гаспадаркі.
6. Гаспадаркі:
6.1. выкарыстоўваюць зямельныя ўчасткі у адпаведнасці з іх прызначэннем і ўмовамі, на якіх яны дадзены, пасля атрымання дакументаў, якія засведчваюць права на іх карыстанне;
6.2. забяспечваюць высокую культуру землекарыстання і жывелагадоўлі, рацыянальнае выкарыстанне замацаванага за імі зямельнага ўчастка маемасці і прыродных рэсурсаў;
6.3. ствараюць неабходныя ўмовы для рэалізацыі вучэбнага працэсу, вытворчай практыкі вучняў;
6.4. забяспечваюць выкананне санітарна-гігіенічных нормаў і правілаў, супрацьпажарных патрабаванняў, мерапрыемстваў па ахове працы і стварэнню бяспечных умоў;
6.5. выконваюць правілы і нормы па ахове раслін, а пры ўзнікненні неабходнасці, ўдзельнічаюць у мерапрыемствах па іх ахове, ажыццяўляемых упаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі і іх службовымі асобамі;
6.6. выконваюць заагігіенічныя нормы, ветэрынарныя правілы і мерапрыемствы, накіраваныя на папярэджанне захворванняў і падзяжу жывёл пры ажыццяўленні дзейнасці па іх ўтрыманні, а таксама пры эксплуатацыі аб’ектаў, звязаных з утрыманнем жывёл;
6.7. прытрымліваюцца прадпісанняў ветэрынарных спецыялістаў пры правядзенні адпаведных каранцінных, абмежавальных, або ветэрынарных мерапрыемстваў;
6.8. ажыццяўляюць іншыя правы і абавязкі, ускладзеныя на іх статутам агульнаадукацыйнай установы;
6.9. вядуць справаводства па вучэбна-вытворчых пытаннях.
7. Па рашэнню кіраўніцтва агульнаадукацыйнай установы, або ў парадку, вызначаным яе статутам, гаспадаркі маюць права арганізоўваць практычную дзейнасць сумесна з навукова-доследчымі і сельскагаспадарчымі арганізацыямі, а таксама арганізацыямі іншых галін эканомікі і абслугоўвання (далей – арганізацыі) на падставе гаспадарчых дагавароў аб аказанні паслуг у правядзенні практычных заняткаў з вучнямі гэтымі арганізацыямі і іх спецыялістамі ў адпаведных галінах прамысловасці і абслугоўвання, ажыццяўляць прадпрымальніцкую дзейнасць, якая не супярэчыць заканадаўству і служыць дасягненню статутных мэтаў.
8. Кантроль за дзейнасцю гаспадарак ажыццяўляюць кіраўнікі агульнаадукацыйных устаноў.
9. Агульнаадукацыйныя установы, зыходзячы з мэтазгоднасці іх дзейнасці і з улікам яго месцазнаходжання, агульнай плошчы зямельных участкаў і колькасці вучняў, якія прыцягваюцца да тэарэтычных і практычных заняткаў, маюць права самастойна вызначаць структуру гаспадаркі.
10. У структуры гаспадарак могуць стварацца наступныя аддзелы:
10.1. ахаванага грунта - для вырошчвання агародніны, кветкава-дэкаратыўных і пакаёвых раслін, расады, размнажэння пладова-ягадных і дэкаратыўных раслін у цяпліцах, парніках, на ўцепленным грунце);
10.2. вытворчае падраздзяленне па вырошчванню сельскагаспадарчых культур - для вырошчвання па сістэме севазвароту гародніны, бульбы, садавіны, пладова-ягадных культур і іншых сельскагаспадарчых культур і раслін, расады кветкава-дэкаратыўных раслін;
10.3. гадавальнік пладова-ягадных і дэкаратыўных культур – для вырошчвання сажанцаў пладовых і дэкаратыўных дрэў, ягадных і дэкаратыўных кустарнікаў;
10.4. дэндралагічны аддзел – для стварэння калекцый дрэвавых і куставых раслін;
10.5. заалагічны аддзел – для стварэння кутка жывой прыроды, які таксама можа ўключаць трусятнік, птушнік, пчальнікі і іншыя аб’екты жывёлагадоўлі;
10.6. калекцыйны аддзел - для вырошчвання і стварэння калекцый раслін сартоў сельскагаспадарчых, кветкава-дэкаратыўных і сістэматычных груп раслін, распаўсюджаных лекавых раслін;
10.7. аддзел кветкава-дэкаратыўных раслін - для вырошчвання аднагадовых, двухгадовых, шматгадовых кветкава-дэкаратыўных раслін, планіроўкі азелянення прышкольнай тэрыторыі і вывучэння асноў ландшафтнага дызайну;
10.8. экалагічны аддзел – для стварэння экалагічнай сцежкі, вадаёмаў, садоў водару і ценю.
11. Расклад заняткаў з вучнямі ў гаспадарках устанаўліваецца ў адпаведнасці з Тыпавымі вучэбнымі планамі на бягучы навучальны год для ўсіх тыпаў агульнаадукацыйных устаноў, вучэбнымі праграмамі па асобных вучэбных прадметах («Працоўнае навучанне», «Чалавек і свет» і інш.), зацвярджаемымі Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь ва ўстаноўленым заканадаўствам Рэспублікі Беларусь парадку, планамі работы ў гаспадарках, якія з’яўляецца часткай планаў вучэбна-выхаваўчай работы агульнаадукацыйных устаноў, зацвярджаемых штогод іх кіраўнікамі.
12. Планы работы гаспадарак уключаюць наступныя раздзелы:
12.1. аналіз працы за папярэдні год;
12.2. схема плана ўчастка (маштаб адвольны);
12.3.тэматыка вопытаў па заданні вучоных, спецыялістаў сельскай гаспадаркі;
12.4. матэрыяльнае забеспячэнне работ, якія былі праведзены (патрэбнасць у пасяўным і пасадачным матэрыяле, інвентары, угнаеннях);
12.5. грамадска карысная, прадукцыйная праца;
12.6. графік летніх заняткаў навучэнцаў на ўчастку;
12.7. нарыхтоўка прыроднага раздатачнага матэрыялу для ўрокаў;
12.8. запланаваны ўраджай сельскагаспадарчых культур і аб’ём сельскагаспадарчай прадукцыі заалагічнага аддзела, шляхі іх рэалізацыі.
13. Асноўнымі накірункамі дзейнасці вучняў на вучэбна-вопытных участках з’яўляюцца:
13.1. вырошчванне раслін і гадаванне жывёл, назіранне за іх ростам і развіццём;
13.2. правядзенне навуковых і сельскагаспадарчых вопытаў у адпаведнасці з праграмамі вучэбных прадметаў «Працоўнае навучанне», праграмай курса «Чалавек і свет»;
13.3. правядзенне прыродазнаўчых і іншых заняткаў.
14. Да выканання кожнага новага вiду работ вучнi дапускаюцца толькi пасля правядзення iнструктажу па ахове працы.
15. Для арганізацыі заняткаў з вучнямі ў гаспадарках выкарыстоўваюцца гадзіны, якія вызначаны вучэбным планам на вучэбныя прадметы «Працоўнае навучанне», «Чалавек і свет», а таксама за кошт гадзін кампанента агульнаадукацыйнай установы, прадугледжаных на грамадска карысную працу.
16. Тэрміны, парадак арганізацыі практыкі, зыходзячы з мясцовых умоў, вызначае педагагічны савет агульнаадукацыйнай установы.
17. У гаспадарках могуць стварацца гурткі. Для арганізацыі іх дзейнасці выкарыстоўваюцца гадзіны кампанента агульнаадукацыйных устаноў.
На базе гаспадарак можа быць арганізавана пазакласная работа з вучнямі з выкарыстаннем гадзін, прызначаных на арганізацыйна-выхаваўчую працу.
18. Да заняткаў у гаспадарках вучні дапускаюцца на падставе даведкі аб стане здароўя, якая выдадзена па форме, устаноўленай Міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Беларусь.
19. Штогод, у пачатку вучэбнага года, падводзяцца вынікі работы ў гаспадарках, арганізуюцца выставы, праводзіцца Свята ўраджаю.
20. Агульнае кiраўнiцтва гаспадаркамі ўскладаецца на кіраўнікоў агульнаадукацыйных устаноў, структурнымі падраздзяленнямі якіх з’яўляюцца вучэбна-вопытныя ўчасткі.
21. Кіраўнікі агульнаадукацыйных устаноў нясуць адказнасць за вынікі работы гаспадарак у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.
22. Непасрэднае кіраўніцтва працай у гаспадарках ажыццяўляюць кіраўнікі вучэбна-вопытных участкаў, якія прызначаецца кіраўнікамі агульнаадукацыйных устаноў, як правіла, з ліку настаўнікаў, якія маюць адпаведную падрыхтоўку.
23. Гаспадаркі забяспечваюцца неабходнымі памяшканнямі і абсталяваннем, якія адпавядаюць санітарна-гігіенічным, супрацьпажарным патрабаванням, а таксама патрабаванням тэхнікі бяспекі.
24. Пры арганізацыі работы з дзецьмі з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця памяшканні абсталёўваюцца безбар’ерным асяроддзем і інструментамі са спецыяльнымі прыстасаваннямі, якія папярэджваюць траўматызм і дазваляюць пераадолець парушэнні навучэнцаў.
25. Сельскагаспадарчая прадукцыя, якая вырашчана ў гаспадарках, выкарыстоўваецца для мэтаў:
арганізацыі харчавання вучняў, у першую чаргу тых, хто пражывае ў інтэрнатах пры агульнаадукацыйных установах;
нарыхтоўкі кармоў для жывёлагадоўчага комплексу, закладкі насеннага фонду.